مهندس علیرضا صحرائی در گفت و گو با خبرنگار قدس آنلاین عنوان کرد: سال گذشته حدود ۱۳۰ پروژه آبخیزداری در سطح استان اجرا شده است. به طور متوسط عملیات های آبخیزداری در هر هکتار از رواناب شدن حدود ۵۳۰ میلیون متر مکعب آب جلوگیری کرده و آنها را کنترل و در سفره های آب زیرزمینی ذخیره می کند.

وی اظهار کرد: اجرای پروژه ها آبخیزداری و آبخوانداری باعث کاهش ۵۰ درصدی فرسایش خاک در سطح حوزه ها و کاهش بیش از ۶۰ درصدی خسارات سیل در خراسان رضوی شده است. یکی از مهمترین کاربردهای این پروژه ها علاوه بر جلوگیری از بروز سیل، تقویت سفره های آبی منطقه و افزایش آبدهی قنوات و چاه های پایین دست است.

وی بیان داشت: باید در نظر داشت که برخی از پروژه ها به صورت بیولوژیکی هستند. در این موارد، پوشش گیاهی در بعضی از مناطق که مستعد باشند را افزایش می دهیم که این کار باعث جلوگیری از رواناب می شود. سال گذشته در ۱۰ هزار هکتار از اراضی عملیات بیولوژیکی و افزایش پوشش گیاهی انجام شده است.

وی ادامه داد: به صورت علمی ثابت شده است که با انجام پروژه های آبخیزداری می توان تا ۷۰ درصد از بروز سیلاب های مخرب جلوگیری کرد. ویژگی این پروژه ها این است که سریع و زودبازده هستند و عملیات احداث آن حداکثر سه ماه طول می کشد.

وی تاکید کرد: در آبخیزداری زمان تمرکز سیل مدیریت می شود. به عنوان مثال اگر پنج شاخه فرعی از یک رود قرار است به هم پیوسته و در یک شاخه اصلی تجمیع شده و قدرت پیدا کنند، پروژه های آبخیزداری بر شاخه های فرعی احداث شده تا ابتدا بیش از ۵۰ درصد از حجم آب در زمین ذخیره شده و مقدار باقی مانده نیز با اختلاف زمانی نسبت به یکدیگر وارد رودخانه اصلی شده تا از قدرت سیلاب کاسته شود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی وی یادآور شد: معمولا زمان پیک خسارت سیل هایی که در خراسان رضوی اتفاق می افتد از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بیشتر نمی شود. اگر بتوان این زمان را مدیریت کرد، مخاطره سیل و خسارات فراوان ناشی از سیلاب از بین می رود.

وی با ذکر این نکته که مطالعه و اجرای پروژه های آبخیزداری منابع طبیعی استان تاکنون در سطح ۲ میلیون هکتار اجرا شده است ابراز داشت: با توجه به منابع مالی محدودی که در اختیار منابع طبیعی است، تمامی نقاط سیل خیز استان را مشخص و سعی کرده ایم در ابتدا پروژه ها در مکان هایی که دارای اهمیت بیشتر و توانایی سیل خیزی قوی تری دارند اجرا شوند. می توان گفت که در مکان هایی که پروژه ها انجام شده است تا حد بسیار زیادی مخاطره سیل از بین رفته است.

وی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال در نزدیکی مشهد دو دره به نام های جاغرق و زشک وجود دارد که در گذشته سیلاب خسارت هایی را به پایین دست این دو رودخانه وارد می کرد. اما به دلیل اهمیت بیشتر رودخانه جاغرق از نظر سیلابی که طرقبه و مشهد را نیز مورد تهدید قرار می داده و حوزه آن وسیع تر و سیل خیز تر بود، ابتدا عملیات آبخیزداری را بر روی این رودخانه انجام داده ایم.  

وی افزود: اکنون در این حوزه نگرانی از بروز سیلاب های مخرب وجود ندارد و مردم منطقه در هنگام بارندگی دغدغه و نگرانی ندارند. اما در زشک با توجه به اینکه این رودخانه در درجه دوم یا سوم از لحاظ اهمیت قرار داشته است، عملیات مطالعات اجرای پروژه های آبخیزداری آن امسال آغاز شده است.

صحرائی مدعی شد: اهمیت اجرای پروژه های آبخیزداری از این لحاظ بیشتر می شود که به عنوان مثال در رودخانه زشک که از لحاظ سیلابی دارای اهمیت پایین تری نسبت به رودخانه جاغرق بود و عملیات اجرایی پروژه های آبخیزداری در آن هنوز شروع نشده است، سال گذشته سیلاب بزرگی را به همراه آورد و نزدیک به ۲۰ میلیارد تومان خسارت وارد کرد.  

وی در پاسخ به این سوال که چه میزان اعتبار برای اتمام پروژه های آبخیزداری در استان لازم است، عنوان کرد: به طور متوسط به ازای هر هکتار عملیات آبخیزداری مبلغی حدود یک میلیون تومان نیاز است. با توجه به اینکه در حال حاضر حدود هفتصد هزار هکتار طرح مطالعه شده وجود دارد که به دلیل کمبود اعتبار اجرا نشده اند، برای اجرای پروژه های آبخیزداری و آبخوانداری حدود ۷۰۰ میلیارد تومان مورد نیاز است

وی با اشاره به اینکه یکی از مشکلاتی که اکنون وجود دارد این است که باران های فصلی نسبت به سالهای گذشته بیشتر شده است، اضافه کرد: اکنون میزان بارش در واحد زمان افزایش پیدا کرده است. بنا به آمار در سیل اخیری که در جغتای ایجاد شد شاهد بارش باران در حدود ۷۵ میلیمتر و در مدت زمان دو ساعت بوده ایم. این مقدار بسیار زیاد است و باعث وارد آمدن خسارات فراوانی شد.

وی تصریح کرد: یکی از مهمترین اقدامات منابع طبیعی در سال های اخیر احداث سد زیرزمینی در شهرستان کلات در مجاورت نوار مرزی است. مدت ها بود که روستاییان این منطقه با مشکل شدید کم آبی مواجه شده و حتی آب شرب با تانکر به محل منتقل می شد. با بررسی های میدانی و مطالعاتی که انجام شد اقدام به ساخت سد زیرزمینی کردیم و اکنون قنات روستا ۳۳ لیتر در ثانیه آبدهی دارد.

وی بیان داشت: این موضوع علاوه بر اینکه باعث شد مشکل آب شرب و بهداشت و آب مورد نیاز دام ها برطرف شود حدود ۱۵۰ هکتار از اراضی پایین دست که طی سالهای گذشته خشک شده بود اکنون مورد کشت و زرع کشاورزان قرار گرفته است.

انتهای پیام/